Nowa droga rowerowa w ulicy Rudzkiej - usprawnienia sygnalizacji - majówka w Łodzi na rowerze

Dzisiaj nastąpił oficjalny odbiór przebudowanej ulicy Rudzkiej wraz z odcinkiem drogi rowerowej od ulicy Farnej do ulicy Skrajnej. Tym samym możemy mówić o udostępnieniu do ruchu nowej drogi rowerowej długości ponad 1,6 km.

Po wielokrotnych prośbach i paru wnioskach z mojej strony, zostały wreszcie naprawione programy sygnalizacji w dwóch newralgicznych miejscach: na przejeździe wzdłuż ulic Legionów-Zielonej, a w poprzek alei Włókniarzy (południowa strona skrzyżowania) oraz na przejeździe wzdłuż alei Bandurskiego-Mickiewicza, a w poprzek alei Jana Pawła II. W tym pierwszym przypadku zmiana polega na wydłużeniu zielonego sygnału. Dotychczas sygnał tam gasł bardzo szybko (niewielu udawało się w tym czasie przejechać obie jezdnie alei Włókniarzy), po to by dać włączyć się ponownie (po naciśnięciu przycisku na środkowym pasie rozdziału) jeszcze w tym samym cyklu. Powód, dla którego tak funkcjonowała sygnalizacja, był na tyle niezrozumiały dla użytkowników, że wielu nie czekało karnie na ponowne włączenie zielonego sygnału, ale kontynuowało przejazd w jednym ciągu. Obecnie zielone światło na przejeździe jest podtrzymywane aż do końca fazy dla równoległych kierunków na jezdni.

W drugim miejscu dotychczas zdarzało się tak, że zielony sygnał na jezdni alei Bandurskiego włączał się szybciej niż na równoległym przejeździe dla rowerzystów. Skutkowało to niebezpiecznymi sytuacjami, kiedy kierowcy - widząc chwilę wcześniej oczekujących rowerzystów i czerwony sygnał na przejeździe - skręcali na dużej prędkości w prawo w momencie ruszania rowerzysty. Teraz sytuacja została naprawiona o tyle, że rowerzysta dostaje zielony sygnał nie później niż kierowcy na jezdni.

Od piątku na stronie Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa można zapoznać się z zestawieniem terenów zielonych dostępnych dla różnych form rekreacji rowerowej. Oferta została opracowana z myślą o osobach, które spędzają majówkę w Łodzi. Nie pozostaje nic innego, jak zaprosić to przetestowania naszych dróg rowerowych, szlaków, ścieżek, tras i torów.

Zasady pracy sygnalizacji świetlnej z wideodetekcją

Ze sporym poślizgiem czasowym, przekazuję do wiadomości publicznej informacje, jakie uzyskałem podczas spotkania z panem Romanem Balcerem z firmy ZIR-Systemy Sterowania Ruchem, przedstawicielem wykonawcy wideodetekcji na naszych drogach rowerowych. Informacje te są pomocne do prawidłowej interpretacji pracy wideodetekcji i sygnalizacji świetlnej oraz do zgłaszania uwag i propozycji mających na celu ulepszenie tej pracy.

1. Pola detekcji obejmują tylko połowę szerokości drogi rowerowej, mimo że wideodetektory rozpoznają kierunki jazdy. Nie byłoby więc prawdopodobieństwa aktywacji sygnalizacji przez rower zjeżdżający ze skrzyżowania. Ustawienie to wzięło się z potrzeby wyeliminowania wzbudzania przez pieszych, którzy skracali sobie drogę ścinając dojście przez drogą rowerową. Niemniej, potrzeba takiego ustawienia występuje tylko tam, gdzie w bliskiej odległości mamy poprzeczny chodnik i przejście dla pieszych. Będę domagał się ustawienia pola detekcji na szerokość całej drogi rowerowej wszędzie tam, gdzie droga najazdu i dojścia do przejazdu dla rowerzystów i przejścia dla pieszych jest długa i prosta, a więc występuje nieznaczne ryzyko aktywacji wideodetekcji przez pieszych pojawiających się na drugiej (nie objętej obecnie polem detekcji) połowie drogi rowerowej.
2. Sygnał sterownika (i podświetlenie na przycisku) pojawia się z opóźnieniem 2-3 s. Podobno zostało to wprowadzone na wniosek policji. Jest to kolejne działanie, które niweczy korzyści z montażu wideodetektorów. Podobnie jak w poprzedniej sprawie, będę domagała się usunięcia tego opóźnienia
3. Detekcja działa w ten sposób, że wykrycie roweru jest sygnalizowane włączeniem czerwonej diody w wideodetektorze na górze (świeci się tak długo, jak długo porusza się rowerzysta) i podświetleniem przycisku. Przycisk nie musi być podświetlony przez cały czas oczekiwania, aby rowerzysta otrzymał zielony sygnał w odpowiedniej fazie cyklu - podświetlenie może wyłączyć się po 2 sekundach (np. w trybie awaryjnym, po dotknięciu przycisku przy niewykryciu przez wideodetektor).
   
4. Użytkownicy dróg rowerowych proszeni są o wyrażenie opinii, czy zastosowane trzy-cztery zasady programowania sygnalizacji na przejazdach dla rowerzystów są odpowiednie i ewentualnie którą zasadę preferują. Jako przykłady zastosowania różnych zasad zostały przedstawione skrzyżowania:
   
   • al. Mickiewicza z ul. Żeromskiego - rower otrzymuje zielony sygnał dopiero wtedy, gdy można włączyć go jednocześnie na obu przejazdach przez jezdnie,
   • ul. Karolewskiej z al. Włókniarzy - zielony sygnał jest włączany na przejeździe przez jedną jezdnię, niezależnie od możliwości lub niemożliwości jednoczesnego włączenia na przejeździe przez drugą jezdnię,
   • rondo Inwalidów - rozległe skrzyżowanie z przejazdami dla rowerzystów dookoła,
   • ul. Rokicińskiej z ul. Hetmańską (lub na odwrót).
   Czas na zgłoszenie uwag, które zostaną wprowadzone przez wykonawcę, mamy do 30 maja. Wszelkie uwagi dotyczące pracy sygnalizacji na przejazdach dla rowerzystów można zgłaszać wysyłając wiadomość na adres rowery@uml.lodz.pl
   
5. Obowiązuje zasada "raz", którą można przetłumaczyć jako "Ty musisz się zgłosić raz".
6. Kolejną zasadą jest "krawężnik - krawężnik".
   

Testujmy wideodetekcję

W ubiegłą środę, 21 grudnia odbył się odbiór osiemdziesięciu wideodetektorów typu SafeWalk zamontowanych na dwudziestu skrzyżowaniach z przejazdami dla rowerzystów. Oto mapa z wyszczególnieniem liczby kamer na poszczególnych skrzyżowaniach.
W związku z napływającymi niepokojącymi informacjami o wadliwym działaniu poszczególnych sygnalizacji, zwracam się z prośbą o zgłaszanie przypadków niewłączania się zielonego sygnału dla rowerzystów lub włączania po kilku cyklach, poza przypadkiem przejazdu przez ulicę Żeromskiego przy alei Mickiewicza (hotel "Qubus" - park im. Poniatowskiego; jest on już dobrze znany i został o nim poinformowany wykonawca), na adres mailowy rowery@uml.lodz.pl. Ponowna kalibracja kamer, ustawienia pól wideodetekcji oraz dostosowywanie oprogramowania urządzeń sterujących będzie się odbywało do 30 czerwca 2012 r. Termin jest tak odległy, żeby dać Użytkownikom możliwie dużo czasu (do 30 maja przyszłego roku) na testowanie i zgłaszanie ewentualnych uwag. Zatem, pomijając powyższe skrzyżowanie, śmiało zgłaszajcie problemy z działaniem detekcji. Prawidłowo działająca detekcja powinna spowodować samoczynne podświetlenie napisu "Proszę czekać" na dotychczas używanym przycisku i powinna spowodować włączenie zielonego sygnału w fazie dla równoległego kierunku na jezdni.

Relacje z placu budowy - rondo Inwalidów (II)

EDIT: Świeża, dzisiejsza (środa 19 października) relacja filmowa autorstwa Mariusza Wasilewskiego na końcu wpisu.

Druga relacja z ronda na Widzewie-Wschodzie, na podstawie obserwacji poczynionych w ubiegły piątek (14 października).

Przejazd zachodni, przez ul. Rokicińską (między salonem "Mercedesa" a McDonald's):

1. Przejazd przez torowisko - asfalt z kostką przy szynach; 2. krawężnik na południowym zjeździe z pasa rozdzielającego - brak uskoku; 3. krawężnik na południowym zjeździe na jezdnię - brak uskoku; 4. widok od południa.

Przejazd południowy, przez ul. Puszkina (między McDonald's a budowanym pawilonem handlowym):

5. Widok od zachodu; 6., 7. nierówno położony krawężnik na wschodnim zjeździe na jezdnię - powiększający się uskok po stronie wewnętrznej skrzyżowania; 8. przejazd przez torowisko - krzywo położona kostka, zwłaszcza przy wschodnim torze; 9. krawężnik na wschodnim zjeździe z pasa rozdzielającego - brak uskoku; 10. przyszłe połączenie z drogą rowerową po południowej stronie ul. Rokicińskiej, w kierunku ul. Augustów.

Przejazd wschodni, przez ul. Rokicińską:

11. połączenie z ciągiem pieszo-rowerowym po wschodniej stronie ul. Puszkina, w kierunku ul. Przybyszewskiego; 12. krawężnik na południowym zjeździe na jezdnię - największy uskok na skrzyżowaniu (ok. 1 cm); 13. krawężnik na południowym zjeździe z pasa rozdzielającego - brak uskoku; 14. przejazd przez torowisko; 15. krawężnik na południowym zjeździe z pasa rozdzielającego - brak uskoku.

Przejazd północny, przez przedłużenie ul. Puszkina:

16. widok od zachodu; 17. krawężnik na wschodnim zjeździe z pasa rozdzielającego - brak uskoku; 18. połączenie z istniejącym ciągiem pieszo-rowerowym po północnej stronie ul. Rokicińskiej, w kierunku ul. Augustów.

Podsumowując:

• siedem miejsc połączenia drogi rowerowej z wykonaną warstwą ścieralną na jezdni bez uskoku, jedno z częściowym uskokiem i jedno z uskokiem na całej szerokości; do wykonania zostało jeszcze siedem połączeń;
• kostka przy szynach tramwajowych - nie dość że będzie się wykrzywiać pod wpływem sił działających na szyny, to została nierówno położona;
  
• las słupków sygnalizacji świetlnej - pierwsze w Łodzi skrzyżowanie, gdzie z powodu rozległości pasów rozdzielających jezdnie, sygnalizatory dla rowerzystów będą również przed przecięciami z torowiskiem;
• znów przyciski (automatyczne detektory zbliżeniowe według logiki inżynierów Zarządu Dróg i Transportu) - konieczna będzie moja interwencja w sprawie detekcji rowerzystów.
  

Rozstrzygnięcia w dwóch przetargach (i znane oferty w trzecim)

Zapadły rozstrzygnięcia w przetargach:

1. na dostawę sterowników sygnalizacji i wideodetektorów na przejazdy dla rowerzystów,
2. na opracowanie dokumentacji projektowej 31 fragmentów i odcinków dróg rowerowych (22 przejazdy dla rowerzystów i 9 odcinków dróg rowerowych o sumarycznej długości około 2900 m).

W pierwszym wybrano jedyną ofertę, złożoną na obydwie części, przez Konsorcjum Lider z Bytomia w skład którego wchodzi Zakład Inżynierii Ruchu W. Sylwestrzak i Spółka Spółka Jawna oraz Zakład Inżynierii Ruchu - Systemy Sterowania Ruchem R. Balcer i Spółka Spółka Jawna. Jeżeli przyjąć proporcjonalny koszt zakupu i montażu sterowników na przejazdach rowerowych (10 z 40 zamówionych sterowników), to z budżetu rowerowego zostanie przeznaczonych na realizację tego zamówienia 1 924 949 PLN.
W drugim przetargu wybrano ofertę Pracowni Projektowo-Badawczej ARTA z Krakowa, z zaproponowaną kwotą 98 400 PLN.
Uwzględniwszy 312 564 PLN zarezerowowanych na zapłatę za te projekty (bez odjęcia kar umownych za nieterminową realizację) i 885 tysięcy złotych przesuniętych uchwałą rady miejskiej z 14 września na realizację "Programu 100 kamienic", z zaplanowanych w "rowerowym budżecie" 4 milionów złotych pozostało 779 087 PLN, które są zarezerwowane na zamówienie 500 stojaków, 50 podpórek i 214 separatorów (słupków i barierosiedzisk).
P.S. Jest już informacja z dzisiejszego otwarcia ofert na ostatni z wymienionych przetargów. Zaproponowane ceny wahają się od 497 001,18 PLN do 642 431,66 PLN.

P.S. do zamówienia na sterowniki i detektory do sygnalizacji na drogach rowerowych

Nazajutrz wyjaśniłem wątpliwość z ostatniego punktu: z pieniędzy na inwestycje rowerowe zostanie sfinansowanych dziesięć sterowników z przeznaczeniem na przejazdy dla rowerzystów, które zostaną wybudowane w przyszłym roku. Zatem pozostałe 30 sterowników nie będzie kupowanych ze środków "rowerowych".

Zamówienie na sterowniki i detektory do sygnalizacji na drogach rowerowych

W związku z informacją podaną na "Rowerowej Łodzi", która mnoży niejasności i stawia działania ZDiT wyłącznie w złym świetle, czuję się w obowiązku sprostować:

• przetarg został ogłoszony za moją wiedzą i akceptacją, aczkolwiek nie wszystkie szczegóły zamówienia zostały ze mną uzgodnione, o czym w ostatnim punkcie;
• przetarg został ogłoszony w sytuacji, gdy niewykorzystanie środków w roku budżetowym groziłoby ich przepadkiem lub przesunięciem na inne zadanie budżetowe, nie związane ze ścieżkami rowerowymi; nie jest to komfortowa sytuacja, gdyż wymaga ważenia między tym, co jest potrzebne (a bardziej potrzebne są wyniesione przejazdy dla rowerzystów przez niektóre jezdnie, modernizacja zamkniętej ścieżki wzdłuż ul. Warszawskiej, obniżanie krawężników - o wszystko to będę jeszcze zabiegał...), a tym co jest możliwe do realizacji w krótkim terminie wyznaczonym przez koniec roku budżetowego;
• oprócz tego przetargu lada dzień powinny być ogłoszone kolejne, na stojaki rowerowe, separatory i podpórki za łączną kwotę ok. 600 tys. PLN oraz na projekty dróg i przejazdów rowerowych za ok. 400 tys.; nie ma możliwości ogłoszenia teraz przetargów na projekty za większą sumę w związku z tym, że niemożliwym byłoby ich rozstrzygnięcie i realizacja jeszcze w tym roku budżetowym (projekty które obecnie powstają, za niewiele ponad 312,5 tys. PLN, są przygotowywane już ósmy miesiąc);
• bardzo trudno jest przesuwać środki z zadań inwestycyjnych, jakim jest "Budowa układu ścieżek rowerowych na terenie miasta Łodzi" na zadania utrzymaniowe, do jakich zalicza się np. remont istniejących dróg rowerowych; wymaga to zgody księgowych, skarbnika (któremu psuje to wskaźniki rentowności miasta) i na końcu - rady miejskiej;
  
• nie wiem, skąd przekonanie, że "...kamery i kolejne detektory..." będą spowalniać ruch, skoro mają one zastąpić konieczność dotykania istniejących detektorów zamontowanych na słupkach z sygnalizatorami; umiejętnie ustawiony wideodetektor może usprawnić ruch, poprzez wykrywanie rowerzysty z wyprzedzeniem;
• zarzut o "trwonieniu publicznych pieniądzy na niekorzystne dla rowerzystów rozwiązania" jest poważny, nie wiem na podstawie jakich doświadczeń z wideodetekcją go sformułowano i czy przesunięcie kwoty 1.300.000 PLN z budowy układu ścieżek rowerowych na inne zadanie byłoby z jakąkolwiek korzyścią dla rowerzystów;
• powstające obecnie projekty zamówiono za kwotę ponad 312,5 tys. PLN, a nie ok. 250 tys. PLN, o czym swego czasu na tym samym serwisie "Rowerowa Łódź" informowano;
• automatyczna detekcja pojazdów (w tym rowerów) jest wymagana przepisami prawa, stąd swego czasu wojna o przyciski przy przejazdach, które urzędnicy nazwali "automatycznymi detektorami zbliżeniowymi"; pytanie tylko o technologię detekcji - wybierając między pętlami indukcyjnymi a wideodetektorami zdecydowałem się na to drugie, owszem bardziej kosztowne, ale też skuteczniejsze rozwiązanie;
• w związku z funkcjonowaniem skomplikowanych programów sygnalizacji obsługujących złożone skrzyżowania, nie wszędzie jest możliwość "włączania rowerzystom automatycznie zielonego w tym samym momencie kiedy zielone zapala się samochodom na równoległym pasie", a w przypadku realizacji takich programów uzależniałoby to włączanie sygnału dla rowerzystów od obecności (lub niewłączanie w przypadku nieobecności) samochodów na równoległej jezdni, znów wbrew przepisom prawa;
• jedna podstawowa wątpliwość dotyczy liczby sterowników czyli drogich komputerów sterujących sygnalizacją; otóż wyraziłem akceptację dla sterowników w 10 lokalizacjach, podanych w notce na "RŁ", nic nie wiem natomiast jakie miałyby być pozostałe 30 lokalizacji i tutaj pojawia się pewne podejrzenie że pod pozorem inwestycji rowerowej funduje się nowe sterowniki na 30 skrzyżowań, gdzie z punktu widzenia rowerzystów nie są potrzebne, co też zamierzam jak najszybciej wyjaśnić...